Νυχτερινή Υπερφαγία

Το σύνδρομο της Νυχτερινής Υπερφαγίας αποτελεί μια διατροφική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από υπερβολική πρόσληψη τροφής κατά την διάρκεια της νύχτας.

Στο σύνδρομο της νυχτερινής υπερφαγίας καταναλώνεται το 25% των συνολικών ημερήσιων θερμίδων μετά το δείπνο ενώ το άτομο ξυπνάει μέσα στον ύπνο του για να καταναλώσει τροφή.  Η νυχτερινή υπερφαγία συνδέεται με ψυχολογικούς, νευρολογικούς και γενετικούς παράγοντες, ενώ συχνά εμφανίζεται παράλληλα με επιπλοκές που σχετίζονται με την παχυσαρκία, όπως ο διαβήτης. Δεν είναι όλοι οι ασθενείς με νυχτερινή υπερφαγία παχύσαρκοι αλλά αφορά ένα μεγάλο μέρος και φαίνεται να εμφανίζεται συχνότερα. Μελέτες έχουν δείξει πως η διαταραχή αυτή εμφανίζεται περισσότερο στις γυναίκες με συνύπαρξη παχυσαρκίας σε σχέση με τους άνδρες.

Το ποσοστό εμφάνισης της διαταραχής αυτής είναι παρόμοιο με τις υπόλοιπες διατροφικές διαταραχές δηλαδή νευρική ανορεξία και νευρική βουλιμία. Στις ΗΠΑ έχει επηρεάσει το 1,5% του πληθυσμού τους. Η νυχτερινή υπερφαγία συνήθως εμφανίζεται στα τέλη της εφηβείας έως τα 30 έτη. Φαίνεται πως είναι μακροχρόνιο ενώ φαίνεται πως επηρεάζεται και από τα επίπεδα άγχους.

Το σύνδρομο της νυχτερινής υπερφαγίας χαρακτηρίζεται από τα παρακάτω συμπτώματα:

• Πρόβλημα με τον ύπνο (αϋπνίες)
• Έντονη επιθυμία κατανάλωσης φαγητού μεταξύ του δείπνου και του ύπνου
• Καταθλιπτική διάθεση
• Η πεποίθηση οτι “αν δεν φάω πριν να κοιμηθώ δεν θα μπορέσει να με πάρει ο ύπνος”
• Επιδείνωση της βραδινής διάθεσης
• Όρεξη για τροφές πλούσιες σε υδατάνθρακες και θερμίδες
• Παράλειψη πρωινού γεύματος
• Την ημέρα δεν υπάρχει η ενεργητικότητα που θα έπρεπε

Έτσι τα άτομα αυτά συνήθως νιώθουν:

• Ντροπή
• Ανησυχία
• Αμηχανία
• Εξάντληση
• Μελαγχολία

Πως λειτουργεί η Νυχτερινή Υπερφαγία; 

Οι γνωστικές λειτουργίες δηλαδή η ικανότητα λήψης απόφασης ή η διαδικασία της αντίληψης σε συνδυασμό με τα συναισθήματα παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της νυχτερινής υπερφαγίας. Τα συμπτώματα εμφανίζονται την νύχτα λόγω της πεποίθησης πως “Αν δεν φάω δεν θα μπορέσω να κοιμηθώ” ή προς απάντηση σε συναισθήματα άγχους. Φαίνεται πως η κορτιζόλη (η ορμόνη του στρες) να είναι πιο αυξημένη στα άτομα που καταναλώνουν τροφή αργά αλλά και κατά την διάρκεια της νύχτας.

Τι προκαλεί την Νυχτερινή Υπερφαγία;

Οι λόγοι για τους οποίους προκαλείται η νυχτερινή υπερφαγία δεν είναι ακόμη σαφείς. Οι μελετητές αποδίδουν την πιθανή εμφάνιση τους σε:

• Γενετικούς παράγοντες, κάποιο μέλος απο την οικογένεια που ίσως υπέφερε απο νυχτερινές υπερφαγίες
• Αλλαγές στον κιρκάδιο ρυθμό. Ο κιρκάδιος ρυθμός είναι το λεγόμενο βιολογικό μας ρολόι το οποίο ρυθμίζει το πότε είμαστε κουρασμένοι, πεινασμένοι κ.α. Ουσιαστικά, δεν λειτουργεί όπως θα έπρεπε και το σώμα εκκρίνει ορμόνες που προκαλούν πείνα και την εγρήγορση τη νύχτα αντί της ημέρας
• Στρες, τα συμπτώματα εντείνουν όταν υπάρχει το άγχος
• Διατροφικές συνήθειες μέσα στην ημέρα. Εάν μέσα στην ημέρα καταναλώνονται πολύ λίγες θερμίδες αυτό έχει ως αποτέλεσμα την κατανάλωση φαγητού κατά την διάρκεια της ημέρας

Διάγνωση της Νυχτερινής Υπερφαγίας

Η νυχτερινή υπερφαγία διαγιγνώσκεται έπειτα απο φυσική εξέταση. Ο θεραπευτής θα ζητήσει πληροφορίες σχετικά με την ποιότητα του ύπνου, πόσο συχνά υπάρχουν οι αφυπνήσεις, τι σας βοηθάει να ξανα κοιμηθείται. Άλλες ερωτήσεις θα έχουν να κάνουν με την ψυχολογία σας, τα συναισθήματα σας και την διάθεση.

Θεραπεία  & Αντιμετώπιση 

Η νυχτερινή υπερφαγία αντιμετωπίζεται με την συνεργασία ψυχολόγου και διαιτολόγου οι οποίοι είναι καταρτισμένοι σε διατροφικές διαταραχές. Η θεραπεία περιλαμβάνει:

• Γνωσιακή και συμπεριφορική θεραπεία (CBT): Αυτο το κομμάτι το αναλαμβάνει κυρίως ο ψυχολόγος όπου ο ασθενής μιλάει και ο θεραπευτής εντοπίζει και βοηθάει να αντιμετωπιστούν συμπεριφορές και να υιοθετηθούν νέες, πιο υγιεινές
• Ρύθμιση γευμάτων και υιοθέτηση πιο υγιεινών συνηθειών αντιμετωπίζοντας τα επεισόδια υπερφαγίας την νύχτα μαζί με ένα διαιτολόγο. Αυτο θα συμβεί με την καταγραφή των γευμάτων ακόμη και κατά την διάρκεια της νύχτας, τη σωστή δόμηση των γευμάτων και την βελτίωση του ύπνου.
• Λήψη μελατονίνης. Είναι η ορμόνη που επιφέρει τον ύπνο, με σκοπό την ρύθμιση του ύπνου
• Μυϊκή χαλάρωση, είναι ένας τρόπος για να βοηθηθεί το σώμα να χαλαρώσει και να επέλθει πιο γρήγορα ο ύπνος
• Φωτοθεραπεία, για την επαναφορά του κιρκάδιου ρυθμού στα φυσιολογικά. Η φωτοθεραπεία βοηθάει στο να έχετε ενέργεια τις πρωινές ώρες και να κοιμάστε πιο εύκολα το βράδυ, ενώ συμβάλλει και στην καλή διάθεση.

Σύνοψη

Η νυχτερινή υπερφαγία είναι ένα ανεξέλεγκτο φαινόμενο που μπορεί να επηρεάσει την ψυχική και σωματική υγεία του ατόμου. Οι αιτίες για την εμφάνιση της νυχτερινής υπερφαγίας ποικίλουν από το άγχος και τη συναισθηματική φόρτιση, τα προβλήματα ύπνου και μπορεί να οδηγήσουν σε προβλήματα υγείας. Αυτά είναι η αύξηση του σωματικού βάρους, η διαταραχή του ύπνου και η εξασθένηση της ψυχικής ευημερίας. Η επίλυση της νυχτερινής υπερφαγίας απαιτεί μια πολυδιάστατη προσέγγιση, που περιλαμβάνει την αναγνώριση των αιτίων, τη βελτίωση των συνηθειών και την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης.