Το προφίλ της βουλιμίας και ο τρόπος αντιμετώπισης της

Η Νευρογενής Βουλιμία ή αλλιώς όπως συνήθως την αποκαλούμε η Βουλιμία, αποτελεί μια από τις διατροφικές διαταραχές. Τα άτομα με βουλιμία τρώνε ασυνήθιστα μεγάλες ποσότητες φαγητού χάνοντας πλήρως τον έλεγχο για το πότε πρέπει να σταματήσουν. 

Πως θα αναγνωρίσω την βουλιμία;

• Έντονη ενασχόληση και φόβος πρόσληψης βάρους 
• Κατανάλωση υπερβολικά μεγάλων ποσοτήτων φαγητού (Υπερφαγικά επεισόδια)
• Αίσθημα απώλειας ελέγχου κατά την διάρκεια του υπερφαγικού επεισοδίου  
• Πρόκληση εμέτου επίτηδες αμέσως μετά το υπερφαγικό με απώτερο σκοπό να μην αυξηθεί το βάρος 
• Χρήση καθαρκτικών ή διουρητικών σαν έναν επιπλέον τρόπο εκκαθάρισης 
• Περιορισμός τροφής ενδιάμεσα απο τα υπερφαγικά 
• Εναλλαγές διάθεσης μέσα στην ημέρα
• Φόβος κατανάλωσης φαγητού μαζί με άλλα άτομα

Τα άτομο με βουλιμία έχει την σκέψη πως το σώμα του καθορίζει την αξία του ως άνθρωπο. Υπάρχει πάντα η έντονη σκέψη πως ένα πιο αδύνατο σώμα από αυτό που έχουν θα τους κάνει ευτυχισμένους.

Συνήθως έχουν καταθλιπτική συμπεριφορά, έχουν πρόβλημα με χρήση ουσιών, κλεπτομανία και τάσεις αυτοκτονίας. 

Όπως συνήθως συμβαίνει τα άτομα με βουλιμία είναι υπέρβαρα ή φυσιολογικού βάρους ή κοντά στο φυσιολογικό τους βάρος εάν συνηπάρχει η ανορεξία. Τείνουν να ακολουθούν πολύ στερητικές δίαιτες οι οποίες τους προκαλούν το αίσθημα της στέρησης και της έντονης πείνας κάτι το οποίο μετέπειτα οδηγεί στα υπερφαγικά επεισόδια. 

Τα υπερφαγικά επεισόδια καταλήγουν με το αίσθημα της δυσφορίας λόγω κατανάλωσης μεγάλης ποσότητας φαγητού και αμέσως μετά πρόκληση κάθαρσης είτε με έμετο, ή με καθαρτικά έπειτα ασιτία και υπερβολική γυμναστική με την σκέψη του να μην πάρουν βάρος από αυτά που κατανάλωσαν.

Τα συναισθήματα που τους κατακλύζουν την στιγμή εκείνη είναι:

• Απώλεια ελέγχου 
• Άγχος πρόσληψης βάρους 
• Τύψεις 
• Θυμός 

Η βουλιμία είναι ένας φαύλος κύκλος. Αφου τελειώσει το υπερφαγικό και ακολουθήσει η εκκαθάριση, έπειτα ακολουθεί ένα διάστημα περιορισμού της τροφής ή υπερβολική γυμναστική και ξανά υπερφαγικό επεισόδιο σε συνδυασμό με τα αρνητικά συναισθήματα.

Τα άτομα αυτά είναι πολύ συνηθισμένο να έχουν διατροφικές ελλείψεις για τον λόγο του οτι προκαλώντας εμέτους αμέσως μετά το υπερφαγικό, δεν έχουμε καλύτερη απορρόφηση θρεπτικών συστατικών και δημιουργούνται ελλείψεις.

Πως μπορεί ένα άτομο με βουλιμία να αντιμετωπίσει αυτό τον φαύλο κύκλο;

• Παρακολούθηση από ψυχολόγο ο οποίος να ειδικεύεται πάνω σε περιστατικά Διατροφικών Διαταραχών. Η συμπεριφορική-γνωσιακή θεραπεία είναι ένας τρόπος αντιμετώπισης, δηλαδή να μάθει το άτομο τι του προκαλεί τα υπερφαγικά επεισόδια προκειμένου να τα αντιμετωπίσει.
• Παρακολούθηση από Διαιτολόγο-Διατροφολόγο επίσης με ειδίκευση πάνω στις ΔΔ.  

Αντιμετώπιση μέσω της διατροφής:

• Αποφυγή ακολούθησης οποιασδήποτε στερητικής δίαιτας.
• Φτιάχνουμε σωστά δομημένα γεύματα μέσα στην ημέρα προκειμένου να διατηρείται ο κορεσμός περισσότερη ώρα, να νιώθει ηρεμία, να πηγαίνει στο επόμενο γεύμα με ελεγχόμενη πείνα.

Η σωστή δόμηση των γευμάτων επέρχεται με τις τριάδες. Όταν μιλάμε για τριάδες εννοούμε οτι σε κάθε γεύμα και κυρίως στο πρωινό-μεσημεριανό-βραδινό χρειαζόμαστε μια ποσότητα άπαχης πρωτεΐνης, μια ποσότητα υδατάνθρακα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη (π.χ ψωμί ολικής άλεσης) και μια ποσότητα φρέσκου, π.χ λαχανικό ή φρούτο. Αυτό θα βοηθήσει στο να μείνει χορτάτος περισσότερη ώρα, να νιώθει πληρότητα, ηρεμία και συγκέντρωση σε αυτό που κάνει.

• Κατανάλωση ενδιάμεσων μικρών γευμάτων τύπου σνακ για να διατηρείται ο έλεγχος της γλυκόζης.
• Καταγραφή των γευμάτων και ταυτόχρονα τα συναισθήματα εκείνης της στιγμής. Αυτό θα βοηθήσει το άτομο αλλά και τον θεράποντα διαιτολόγο να διαπιστώσει τι προκαλεί τα υπερφαγικά μέσω από το πως νιώθει εκείνη την στιγμή, που ήταν και τι ακριβώς έτρωγε 

Αντιμετώπιση μέσω αλλαγής συμπεριφοράς

Μείωση εμέτων. Αυτό συνήθως γίνεται μέσω συζήτησης, δίνουμε την επιλογή στο άτομο 

σε πρώτη φάση να διακόπτει σιγά-σιγά την κάθαρση. Αυτό γίνεται διότι ο εμετός είναι εθιστικός και άτομα τα οποία βρίσκονται χρόνια σε αυτή την κατάσταση θα φανταζόταν αδύνατον να τους το διακόψουμε απο την πρώτη στιγμή. Για παράδειγμα βάζουμε στόχο έναν λιγότερο εμετό την εβδομάδα. Αυτό αλλάζει ανάλογα με το πόσες φορές επιλέγει την κάθαρση. Για ένα άτομο το οποίο κάνει ελάχιστη κάθαρση εβδομαδιαίως και για λίγο χρονικό διάστημα καλό είναι να το κόψουμε απευθείας.

Η διακοπή των εμέτων θα πρέπει να γίνεται σε συνδυασμό με το να εξηγηθεί στο άτομο τις συνέπειες αυτών ενθαρρύνοντας τους να μην ξανά κάνουν όσο και αν έχουν φάει.

Δίνουμε επιλογές με το τι μπορούν να απασχολήσουν τον εγκέφαλό τους προκειμένου να μην καταφύγουν στην κάθαρση. Αυτό μπορεί να είναι:

• Τηλεφώνησε σε ένα αγαπημένο σου πρόσωπο και μιλήστε για ένα άσχετο θέμα
• Βγές μια βόλτα να περπατήσεις 
• Άκου δυνατά μουσική
• Απασχόλησε τα χέρια σου με κάτι, π.χ πλύνε τα πιάτα 
• Κάνε ένα ζεστό μπάνιο και χαλάρωσε

Ουσιαστικά λόγω του ότι ο έμετος είναι εθιστικός για το σώμα και μετά από αυτόν προκαλούνται συναισθήματα ανακούφισης επιζητάται απο το άτομο με βουλιμία έπειτα απο το υπερφαγικό με σκοπό να μειώσει τις τύψεις που νιώθει εκείνη την ώρα που έφαγε υπερβολικά. Μειώνοντας σιγά-σιγά τις φορές που γίνεται κάθαρση σταδιακά θα διακοπεί.

Η θεραπεία των ατόμων με βουλιμία μπορεί να πάρει καιρό. Όλα εξαρτώνται από το πόσο πρόθυμο είναι το άτομο να αλλάξει και να συνεργαστεί μαζί μας και το πόσα χρόνια βρίσκεται στην κατάσταση της ΔΔ. Πρέπει πάντα να έχουμε στο μυαλό μας πως ο δρόμος για την αλλαγή δεν είναι πάντα μια ευθεία γραμμή και πως θα υπάρξουν πολλά εμπόδια αλλά και στιγμές που αντί για πρόοδο μπορεί να γίνουν και βήματα προς τα πίσω. Πολύ σημαντικό να υπενθυμίζουμε στα άτομα αυτά πως το μεγαλύτερο βήμα που έκαναν είναι που μπήκαν στον δρόμο της αλλαγής και δεν υπάρχει αποτυχία αλλά μόνο στιγμές οι οποίες θα μας δώσουν το μάθημα για να φτάσουμε στην επιτυχία.

Πηγές:

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bulimia/symptoms-causes/syc-20353615

https://keadd.gr/voylimia-spazontas-ton-faylo-kyklo

Jain A, Yilanli M. Bulimia Nervosa. [Updated 2023 Jul 31]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK562178/

Balasundaram P, Santhanam P. Eating Disorders. [Updated 2023 Jun 26]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK567717/