Υπέρταση & Αντιμετώπιση της

Τι είναι η υπέρταση;

Η υπέρταση (υψηλή αρτηριακή πίεση) εμφανίζεται όταν η πίεση στα αιμοφόρα αγγεία είναι πολύ υψηλή (140/90 mmHg ή περισσότερο). Όταν οι αρτηρίες στενεύουν, δημιουργείται μεγαλύτερη αντίσταση στην κυκλοφορία του αίματος από την καρδιά. Όσο πιο στενές είναι οι αρτηρίες, τόσο πιο αυξημένη είναι η αντίσταση και κατά συνέπεια η αρτηριακή πίεση. Μακροπρόθεσμα, η υψηλή πίεση μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας, όπως καρδιολογικές παθήσεις. Είναι συχνό φαινόμενο, αλλά μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες αν δεν αντιμετωπιστεί.

Τα άτομα με υπέρταση συχνά δεν εμφανίζουν συμπτώματα. Ο μόνος τρόπος για να διαγνωστεί είναι να μετρήσετε την αρτηριακή σας πίεση.

Η υπέρταση συνήθως αναπτύσσεται σταδιακά, χωρίς να προκαλεί συμπτώματα. Ωστόσο, ακόμη και χωρίς συμπτώματα, η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να προκαλέσει βλάβες στα αιμοφόρα αγγεία και τα όργανα σας, ειδικά στον εγκέφαλο, την καρδιά, τα μάτια και τα νεφρά.

Είναι πολύ σημαντικό να διαγνωστεί έγκαιρα. Τακτικές μετρήσεις της αρτηριακής πίεσης μπορούν να βοηθήσουν εσάς και τον γιατρό σας να παρακολουθήσετε τυχόν αλλαγές. Αν η αρτηριακή πίεση είναι υψηλή, είναι καλό να κάνετε συχνές μετρήσεις μέσα στην ημέρα προκειμένου να διαπιστωθεί αν θα παραμείνει αυξημένη ή θα επανέλθει στα φυσιολογικά επίπεδα παίρνοντας τις κατάλληλες αποφάσεις για την κάθε περίπτωση ξεχωριστά.

Η θεραπεία για την υπέρταση περιλαμβάνει τόσο φαρμακευτική αγωγή όσο και αλλαγές στον τρόπο ζωής. Χωρίς θεραπεία, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας, όπως έμφραγμα και εγκεφαλικό επεισόδιο.

Υπάρχουν 2 τύποι υπέρτασης

Πρωτοπαθής υπέρταση 

Η βασική υπέρταση, που ονομάζεται επίσης πρωτοπαθής υπέρταση, αναπτύσσεται με την πάροδο του χρόνου. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν αυτόν τον τύπο υψηλής αρτηριακής πίεσης.

Αίτια εμφάνισης:

Γονίδια: Μερικοί άνθρωποι έχουν γενετική προδιάθεση για υπέρταση. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε γονιδιακές μεταλλάξεις ή να έχει κληρονομηθεί από τους γονείς σας.

Ηλικία: Τα άτομα άνω των 65 ετών διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για υπέρταση.

Φυλή: Οι μαύροι έχουν υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης υπέρτασης στις Ηνωμένες Πολιτείες, πολιτισμικοί και γενετικοί παράγοντες συμβάλλουν σε αυτήν την ανισότητα.

Παχυσαρκία: Η ζωή με την παχυσαρκία μπορεί να οδηγήσει σε μερικά καρδιαγγειακά προβλήματα, συμπεριλαμβανομένης της υπέρτασης. Υψηλή κατανάλωση αλκοόλ: Έρευνα δείχνει ότι ακόμη και ένα ποτό την ημέρα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο υπέρτασης, με την υψηλότερη κατανάλωση αλκοόλ να αυξάνει περαιτέρω τον κίνδυνο.

Η καθιστική ζωή: Καθιστική συμπεριφορά Η αξιόπιστη πηγή έχει συνδέσμους με διάφορα καρδιαγγειακά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης της υπέρτασης.

Διαβήτης ή μεταβολικό σύνδρομο: Τα άτομα που έχουν διαγνωστεί είτε με διαβήτη είτε με μεταβολικό σύνδρομο διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν υπέρταση.

Υψηλή πρόσληψη νατρίου: Υπάρχει στενός σύνδεσμος μεταξύ της ημερήσιας υψηλής πρόσληψης νατρίου (πάνω από 5 γραμμάρια την ημέρα) και της υπέρτασης.

Δευτεροπαθής υπέρταση

Η δευτεροπαθής υπέρταση αναπτύσσεται συνήθως ξαφνικά και μπορεί να είναι πιο σοβαρή από την πρωτοπαθή υπέρταση. Πολλές καταστάσεις υγείας μπορούν να οδηγήσουν σε δευτερογενή υπέρταση, όπως:

• Νεφρική νόσος
• Αποφρακτική άπνοια ύπνου
• Δομικά προβλήματα της καρδιάς που υπάρχουν από τη γέννηση
• Προβλήματα με τον θυρεοειδή
• Προβλήματα των επινεφριδίων
• Ορισμένοι ενδοκρινικοί όγκοι
• Μπορεί να είναι παρενέργεια ορισμένων φαρμάκων.

Συμπτώματα

Οι περισσότεροι άνθρωποι με υπέρταση δεν αισθάνονται κανένα σύμπτωμα. Η πολύ υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους, θολή όραση, πόνο στο στήθος και άλλα συμπτώματα.

Ο έλεγχος της αρτηριακής σας πίεσης είναι ο καλύτερος τρόπος για να μάθετε εάν έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση.

Εάν η υπέρταση δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να προκαλέσει άλλες παθήσεις όπως νεφρική νόσο, καρδιακή νόσο και εγκεφαλικό. Τα άτομα με πολύ υψηλή αρτηριακή πίεση (συνήθως 180/120 ή υψηλότερη) μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα όπως:

• Έντονους πονοκεφάλους
• Πόνος στο στήθος
• Ζάλη
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Ναυτία
• Εμετός
• Θολή όραση ή άλλες αλλαγές στην όραση
• Ανησυχία
• Σύγχυση
• Βούισμα στα αυτιά
• Ρινορραγίες
• Μη φυσιολογικός καρδιακός ρυθμός

Θεραπεία 

Αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορεί να συμβάλλουν στη μείωση της υψηλής αρτηριακής πίεσης. Αυτές οι αλλαγές περιλαμβάνουν:

• Υιοθέτηση υγιεινής διατροφής με χαμηλή περιεκτικότητα σε αλάτι
• Απώλεια βάρους
• Αυξημένη σωματική δραστηριότητα
• Διακοπή του καπνίσματος

Πως να μειώσετε το αλάτι στην καθημερινότητα σας

○ Αποφύγετε τη χρήση αλατιού κατά το μαγείρεμα και αποφύγετε να το

προσθέσετε στο τραπέζι.

○ Αποφύγετε τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι (π.χ. σάλτσες σόγιας,

fast food, επεξεργασμένα τρόφιμα όπως αλλαντικά, κονσερβοποιημένα,

καπνιστά ψάρια και κρέατα, ελιές, ψωμί, αλμυρά τυριά, ξηρούς καρπούς με

αλάτι, έτοιμες σάλτσες).

○ Προτιμήστε προϊόντα με χαμηλή περιεκτικότητα σε αλάτι από την αγορά (π.χ.

ψωμί, φρυγανιές, φυστικοβούτυρα).

○ Χρησιμοποιήστε μπαχαρικά, μυρωδικά, λεμόνι ή ξύδι αντί για αλάτι για να

ενισχύσετε τη γεύση των φαγητών σας.

○ Επιλέξτε τρόφιμα με φυσικά χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο, όπως φρούτα

και λαχανικά.

○ Αυξήστε την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε κάλιο (π.χ. μπανάνες,

πατάτες, ντομάτες, σπανάκι) που βοηθούν στη ρύθμιση της πίεσης.

○ Ακολουθώντας τις παραπάνω οδηγίες, μπορείτε να περιορίσετε την

πρόσληψη αλατιού στη διατροφή σας, χωρίς να στερηθείτε τη γεύση.

Φαρμακευτική αγωγή.

Μάλιστα είναι πολύ σύνηθες να χορηγούνται και φάρμακα για την μείωση της πίεσης. Ο στόχος της αρτηριακής πίεσης μπορεί να διαφέρει ανάλογα με άλλες παθήσεις που ενδέχεται να συνυπάρχουν

Ο στόχος για την αρτηριακή πίεση είναι να είναι κάτω από 130/80 εάν συνυπάρχει:

• Καρδιαγγειακή νόσος (όπως καρδιοπάθεια ή εγκεφαλικό)
• Διαβήτης (υψηλό σάκχαρο στο αίμα)
• Χρόνια νεφρική νόσος
• Υψηλός κίνδυνος για καρδιαγγειακά νοσήματα

Για τους περισσότερους ανθρώπους, ο στόχος είναι η αρτηριακή πίεση να είναι κάτω από 140/90.

Υπάρχουν διάφορα κοινά φάρμακα για την αρτηριακή πίεση:

• Οι αναστολείς ΜΕΑ, χαλαρώνουν τα αιμοφόρα αγγεία και προστατεύουν τα νεφρά από βλάβες.
• Οι αναστολείς των υποδοχέων της αγγειοτενσίνης-2 (ARBs), βοηθούν στη χαλάρωση των αιμοφόρων αγγείων και προλαμβάνουν βλάβες στους νεφρούς.
• Οι αναστολείς διαύλων ασβεστίου, χαλαρώνουν τα αιμοφόρα αγγεία.
• Τα διουρητικά, απομακρύνουν την περίσσεια νερού από το σώμα, μειώνοντας έτσι την αρτηριακή πίεση.

Η υπέρταση αποτελεί μια συχνή αλλά σοβαρή κατάσταση που μπορεί να προκαλέσει σημαντικές βλάβες στον οργανισμό, αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Ενώ μπορεί να μην εκδηλώνονται άμεσα συμπτώματα, η αυξημένη αρτηριακή πίεση μπορεί να επηρεάσει τα αιμοφόρα αγγεία και να οδηγήσει σε καρδιαγγειακά νοσήματα, εγκεφαλικά, και νεφρικές βλάβες. Η έγκαιρη διάγνωση και η τακτική παρακολούθηση είναι κρίσιμες για την πρόληψη επιπλοκών, με την υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής και την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή να αποτελούν τα βασικά μέσα διαχείρισης της νόσου. Με σωστή αντιμετώπιση, η υπέρταση μπορεί να ελεγχθεί, μειώνοντας τον κίνδυνο για σοβαρές καρδιολογικές και άλλες επιπλοκές.

Βιβλιογραφία

Hypertension. (2023).
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/hypertension

Abrahamowicz AA, et al. (2023). Racial and ethnic disparities in hypertension: Barriers and opportunities to improve blood pressure control.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9838393/

Aronow WS, et al. (2017). Drug-induced causes of secondary hypertension.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5599270/

Charles L, et al. (2017). Secondary hypertension: Discovering the underlying cause.
https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2017/1001/p453.html

Di Federico S, et al. (2023). Alcohol intake and blood pressure levels: A dose-response meta-analysis of nonexperimental cohort studies.

Shaking the salt habit to lower high blood pressure. (2024).
https://www.heart.org/en/health-topics/high-blood-pressure/changes-you-can-make-to-manage-high-blood-pressure/shaking-the-salt-habit-to-lower-high-blood-pressure

What is high blood pressure? (2024).
https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/high-blood-pressure