Ποια είναι η διαφορά μεταξύ Διαιτολόγου και Διατροφολόγου;

Η σωστή διατροφική καθοδήγηση αποτελεί θεμέλιο για την πρόληψη και διαχείριση παθήσεων, αλλά και για τη βελτίωση της συνολικής ευεξίας. Ωστόσο, πολλοί συγχέουν τους όρους διαιτολόγος και διατροφολόγος, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε παρανοήσεις ή ακόμη και σε κινδύνους για την υγεία τους. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για δύο διαφορετικούς τίτλους με διακριτά επαγγελματικά χαρακτηριστικά, εκπαιδευτικά κριτήρια και νομική αναγνώριση, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς. Το παρόν άρθρο εξηγεί τις βασικές διαφορές μεταξύ των δύο επαγγελμάτων, παρουσιάζει τι ισχύει σε άλλες χώρες και αναδεικνύει τη σημασία της υπεύθυνης επιλογής επαγγελματία διατροφής.

Τι σημαίνουν οι όροι;

Η βασική διαφορά ανάμεσα σε διαιτολόγους και διατροφολόγους έγκειται στην εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση. Στην Ελλάδα για τον κάθε τίτλο ισχύουν τα εξής:

Διαιτολόγος: θεωρείται επίσημα επαγγελματίας υγείας. Ο τίτλος αυτός δίνεται μόνο σε όσους έχουν ολοκληρώσει συγκεκριμένες σπουδές και έχουν πιστοποίηση από αναγνωρισμένο φορέα. Μπορείτε να εμπιστευτείτε έναν διαιτολόγο για την κατάρτιση εξατομικευμένου διατροφικού πλάνου και την παροχή ιατρικής διατροφικής υποστήριξης.

Διατροφολόγοι: μπορούν να χρησιμοποιούν τον τίτλο χωρίς απαραίτητα να διαθέτουν επίσημες σπουδές ή επαγγελματική άδεια. Ο όρος δεν είναι κατοχυρωμένος, πράγμα που σημαίνει πως οποιοσδήποτε μπορεί να δηλώσει διατροφολόγος, ανεξαρτήτως εκπαίδευσης ή εμπειρίας. Συνήθως, οι επισκέψεις σε διατροφολόγους δεν καλύπτονται από ασφάλειες, καθώς δεν αναγνωρίζονται ως επαγγελματίες υγείας.

Οι διαιτολόγοι μπορούν να εργάζονται σε διάφορους χώρους, όπως:

• Νοσοκομεία και ιατρεία
• Μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων
• Κέντρα υγείας και ευεξίας (όπως γυμναστήρια)
• Επιχειρήσεις εστίασης
• Εταιρείες τροφίμων και ποτών
• Φαρμακευτικές εταιρείες
• Δημόσιοι φορείς και οργανισμοί

Τι ισχύει σε άλλες χώρες;

Σε κάποιες χώρες του κόσμου ισχύουν τα εξής σχετικά με τους δύο τίτλους:

Καναδάς: Ο τίτλος του διαιτολόγου απαιτεί πτυχίο και επιτυχής εθνικές εξετάσεις. Απο την άλλη ο τίτλος του διατροφολόγου σε κάποιες περιοχές του Καναδά απαιτεί τα ίδια προσόντα με τον διαιτολόγο ενώ σε άλλες μπορεί να χρησιμοποιηθεί ελεύθερα απο τον οποιοδήποτε.

Αυστραλία: Οι διαιτολόγοι στην Αυστραλία είναι επαγγελματίες που εργάζονται υπό αυστηρούς κανόνες και πρότυπα, όπως καθορίζονται από το NASRHP. Για να εργαστεί κάποιος ως διαιτολόγος, πρέπει να έχει ολοκληρώσει αναγνωρισμένες σπουδές διαιτολογίας ή να έχει περάσει ειδικές εξετάσεις αν έχει σπουδάσει στο εξωτερικό. Έχουν επιπλέον υποχρέωση να επιμορφώνονται συνεχώς και να τηρούν επαγγελματικά και ηθικά πρότυπα. Οι ικανότητές τους βασίζονται σε εθνικά καθορισμένα πρότυπα για τη διαιτολογική πρακτική.Από την άλλη, ο τίτλος του διατροφολόγου δεν ρυθμίζεται από κάποια επίσημη αρχή στην Αυστραλία. Αυτό σημαίνει ότι οποιοσδήποτε, ανεξαρτήτως εκπαίδευσης ή εμπειρίας, μπορεί να δηλώνει διατροφολόγος.

Μαρόκο: Ο όρος διατροφολόγος αναφέρεται σε κάποιον που έχει διδακτορικό και μπορεί να κάνει έρευνα ή να θεραπεύσει κλινικά

Νότια Αφρική: Και οι δύο τίτλοι προστατεύονται και ρυθμίζονται από το Συμβούλιο Επαγγελμάτων Υγείας. Οι όροι διαιτολόγος και διατροφολόγος απαιτούν πτυχίο και εγγραφή.

Γιατί έχει σημασία η διάκριση

• Επιστημονική Αξιοπιστία & Κλινική Εμπειρία

Οι Εγγεγραμμένοι Διαιτολόγοι υποβάλλονται σε αυστηρή ακαδημαϊκή εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένου πτυχίου στην επιστήμη της διατροφής, εποπτευόμενης κλινικής πρακτικής και εθνικών εξετάσεων πιστοποίησης. Οι συστάσεις τους βασίζονται σε τρέχουσες, αξιολογημένες επιστημονικές έρευνες και ιατρικές οδηγίες, όχι σε τάσεις ή απόψεις.

• Εξατομικευμένη & Ιατρικά Ενημερωμένη Φροντίδα

Οι διαιτολόγοι είναι εκπαιδευμένοι να αξιολογούν το ιατρικό σας ιστορικό, τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων, τα φάρμακα, τον τρόπο ζωής και τα συμπτώματά σας πριν κάνουν διατροφικές συστάσεις. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας ιδίως για άτομα με παθήσεις όπως διαβήτης, καρδιακές παθήσεις, νεφρικά προβλήματα, τροφικές αλλεργίες, διατροφικές διαταραχές ή γαστρεντερικά προβλήματα, όπου οι ανεπιφύλακτες συμβουλές θα μπορούσαν να προκαλέσουν πραγματική βλάβη.

• Επαγγελματική Ρύθμιση & Δεοντολογικά Πρότυπα

Οι διαιτολόγοι έχουν άδεια (στις περισσότερες περιοχές) και τηρούν αυστηρούς κώδικες δεοντολογίας από ρυθμιστικούς φορείς. Υποχρεούνται να παραμένουν ενημερωμένοι μέσω συνεχιζόμενης εκπαίδευσης και μπορούν να θεωρηθούν υπεύθυνοι για αμέλεια ή κακή πρακτική παρέχοντάς σας πρόσθετη προστασία.

Κίνδυνοι από μη πιστοποιημένες συμβουλές διατροφής

• Παραπληροφόρηση και ξεπερασμένες πρακτικές

Οι μη πιστοποιημένοι διατροφολόγοι μπορεί να μην έχουν την επιστημονική εκπαίδευση για να διαχωρίσουν τα γεγονότα από τη μόδα. Μπορεί να προωθούν περιοριστικές ή ψευδοεπιστημονικές δίαιτες που δεν βασίζονται σε τεκμήρια, οδηγώντας σε παραπληροφόρηση και κακές αποφάσεις για την υγεία.

• Επικίνδυνες επιπτώσεις στην υγεία

Χωρίς να κατανοείτε το ιατρικό σας υπόβαθρο, ένας διατροφολόγος θα μπορούσε να συστήσει δίαιτες ή συμπληρώματα που αλληλεπιδρούν αρνητικά με φάρμακα ή επιδεινώνουν υπάρχουσες παθήσεις. Για παράδειγμα, η συμβουλή για μια δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες σε κάποιον με νεφρική νόσο θα μπορούσε να είναι επικίνδυνη.

• Έλλειψη εποπτείας ή λογοδοσίας

Σε πολλά μέρη, ο καθένας μπορεί να αυτοαποκαλείται «διατροφολόγος» χωρίς επίσημη εκπαίδευση ή πιστοποίηση. Εάν δώσει επιβλαβείς συμβουλές, μπορεί να μην υπάρχει ρυθμιστικό συμβούλιο για να τον διερευνήσει ή να τον πειθαρχήσει, αφήνοντάς σας χωρίς καμία προσφυγή.

Πως να επιλέξετε υπεύθυνα έναν επαγγελματία διατροφής;

• Ελέγξτε τα προσόντα και την εκπαίδευσή του. 

Ο τίτλος “Πιστοποιημένος Διαιτολόγος” ή “Πιστοποιημένος Διαιτολόγος Διατροφολόγος” υποδηλώνει ότι το άτομο έχει ολοκληρώσει ένα επίσημο πτυχίο στην επιστήμη της διατροφής, έχει περάσει μια αυστηρή εθνική εξέταση και έχει υποβληθεί σε εποπτευόμενη πρακτική άσκηση. 

• Αξιολόγηση της Διατροφικής Προσέγγισης με Επιστημονικά κριτήρια 

Ένας υπεύθυνος επαγγελματίας διατροφής χρησιμοποιεί συστάσεις βασισμένες σε στοιχεία που σημαίνει ότι οι συμβουλές του βασίζονται σε επιστημονικά αποδεδειγμένη έρευνα, όχι σε μοντέρνες δίαιτες ή σε μη επαληθευμένες πληροφορίες.

• Αναζητήστε επαγγελματίες εξειδικευμένους ανάλογα με τις ανάγκες σας

Πολλοί πιστοποιημένοι διαιτολόγοι έχουν κάνει μεταπτυχιακά και εξειδικεύσεις σε κλάδους της διατροφής (π.χ. Διατροφικές διαταραχές, διαβήτης κ.α.)

Σύνοψη

Η διάκριση μεταξύ διαιτολόγου και διατροφολόγου δεν είναι απλώς ορολογική, αλλά αντικατοπτρίζει διαφορές στην επιστημονική εκπαίδευση, την επαγγελματική κατάρτιση και τη νομική ρύθμιση.Η επιστημονική αξιοπιστία, η εξατομικευμένη προσέγγιση και η επαγγελματική δεοντολογία καθιστούν τους διαιτολόγους την ασφαλέστερη επιλογή για όποιον επιδιώκει υπεύθυνη και αποτελεσματική διατροφική καθοδήγηση. Σε έναν κόσμο γεμάτο παραπληροφόρηση και διατροφικές “μόδες”, είναι πιο σημαντικό από ποτέ να επιλέγουμε επαγγελματίες με αποδεδειγμένα προσόντα και κλινική επάρκεια.